KRITISCHE CARTOGRAFIE OP SCHOOL

Bijlage bij artikel: Kritisch (leren) kijken naar ‘snelle kaarten', Egbert van der Zee & Barend Köbben, Geografie, 2023-06
Je kunt leerlingen een kritische cartografische blik aanleren door ze goede en slechte voorbeelden te tonen (of beter nog, die zelf te laten zoeken) en aan de hand daarvan te demonstreren hoe de cartografische basisregels kunnen helpen om missers te voorkomen. Op deze pagina geven we daarvoor een aantal suggesties en hulpmiddelen...
Op de pagina's van de THEMATIC MAP TUTOR staat een interactieve uitleg over de basis van de (carto)grafische grammatica, en de app zelf laat je experimenteren met de consequenties van je keuzes...

Je kunt elementen van de bovenstaande hulpmiddelen gebruiken om een workshop van een morgen of middag met leerlingen/studenten te organiseren. Het leerdoel van zo'n workshop is te omschrijven als "het belang inzien, het begrijpen, en het kunnen toepassen van de principes en basisregels van het weergeven van geografische data in kaarten (=cartografie)".

Om dat te bereiken kun je de volgende onderdelen aanbieden:

1: Geo-Data Visualisatie: Vertel het verhaal van de data (ongeveer 30 minuten)
Je kunt de slides 1 t/m 11 in deze PDF gebruiken, of diezelfde slides in de interactieve website van de TMT (hier vind je ook de presentatie-tekst).
2: The Good, the Bad and the Better
Vraag de leerlingen in groepjes op het internet te zoeken naar voorbeelden van kaarten over een actueel onderwerp. Bijvoorbeeld nu (Juni 2023) over de oorlog in Oekraïne, of de vluchtelingencrisis - of over een examenonderwerp. Vraag ze over dat onderwerp 1 kaart te zoeken die ze goed vinden (als "verteller van de data") en ook 1 die ze slecht vinden. Laat ze de links en een korte samenvatting van hun redenen in een gedeeld Google Doc zetten. Je ze ook vragen om voor het slechte voorbeeld aan te geven of en zo ja hoe, die verbeterd zou kunnen worden. Na een half uur of zo kun je dan een aantal voorbeelden er uit pikken en die klassikaal bediscussieren.
3: De 'Grafische Grammatica" - de regels van het spel
Vervolgens kun je met behulp van de "grafische grammatica" laten zien hoe goede kaarten werken om de data "uit te leggen". Er zijn basisregels die we kunnen volgen in een logische workflow. Je kunt hiervoor de resterende slides presenteren, of ze die zelf laten doornemen op de pagina's van de THEMATIC MAP TUTOR. Daar kunnen ze ook met de TMT zelf experimenteren om de conqsequenties van keuzes te zien. Na afloop kun je ze dan terugverwijzen naar hun eigen "Good & Bad" voorbeelden om te zien of ze nu kunnen beredeneren waarom de kaarten wel of niet goed werken...