Dit speciale nummer is gewijd aan de NVK-studiedagen webkartografie die op 18 en 19 april 2002 in Enschede bij het ITC werden gehouden, georganiseerd door de afdeling Kartografie en Visualisatie daar. Alle voordrachten zijn in dit KT-nummer opgenomen, met als enige uitzondering de bijdrage van Rob Lemmens (ITC) en Lisette Verzijl (ESRI), waarvan u wel een samenvatting aantreft. Dat wapenfeit laat zien dat het allemaal een strakke organisatie was: immers voor dit nummer moesten de teksten al voor 1 mei worden ingeleverd. De inleiding van de studiedagen èn van dit nummer is afkomstig van Menno-Jan Kraak, Kartografie en het web. Hij demonstreert aan de hand van op het web aanwezige atlassen extra mogelijkheden van het web als medium, met name de interactie en de dynamiek aan de ene kant en aan de andere kant nieuwe grafische variabelen zoals 'blur', transparantie en schaduw. Corné van Elzakker geeft in zijn bijdrage aan welk gebruik er van de webkaarten wordt gemaakt, en door wie. Hij gaat daarbij natuurlijk in op de belangrijkste voordelen van het web, namelijk de actualiteit en de toegankelijkheid. Op basis van de kaartgebruikstheorie komt hij tot een aantal profielen van kaartgebruik, waar mogelijk speciaal uitgevoerde producten bij horen. Barend Köbben combineert zijn kennis van de Nederlandstalige literatuur met die van het maken van websites en het publiceren van kaarten op het web, waarbij hij vooral op de technische vereisten ingaat. Het is ons niet duidelijk of zijn vergelijking met Willem Elsschot's roman Lijmen een bepaalde visie op het nieuwe web-medium inhoudt, dat moet u zelf beoordelen.

Chiel Stroeven en Albert Venemans brengen berichten uit de praktijk van het intranet: ze laten zien hoe bij de provinciale directie van Rijkswaterstaat in Noord-Brabant met het web-GIS de ontsluiting van de geodata wordt georganiseerd, waarbij het dus niet alleen om de gewenste geografische gegevens gaat maar ook om de (GIS-)programma's om die te bewerken. Van een heel andere orde is de bijdrage van Martijn Storms (Universiteit Utrecht) die nagaat op welke manier het web thematische bijdragen kan leveren, in dit geval het thema oude kaarten. Hij gaat daarbij in op de projecten van de DIVA (Documentaire Informatievoorziening en Archiefwezen) om oud kaartmateriaal geschikt te maken voor opname op het web, en op de manieren om dit materiaal verder open te leggen.

Hierna volgden een aantal inleidingen op het praktijkwerk en de oefeningen die zelf niet zijn opgenomen. In eerste instantie brengt Jeroen van den Worm in zijn bijdrage de lezers op de hoogte van de nieuwe kaartontwerpmogelijkheden van het web. Daarbij gaat hij in op het verschil in inhoud, leesbaarheid en download-tijd van de producten, op de verschillende formaten, het aanbrengen van dynamiek met behulp van plug-ins en hulpprogramma's. Eddie Poppe behandelde vervolgens de specifieke web-toepassing van de routeplanners en het kaartgebruik daarbij, ook als voorbereiding op het gebruiksonderzoek naar routeplanners onder de deelnemers aan de studiedagen. Daarbij bleek dat er bij het gebruik van routeplanners vooral een sterke behoefte aan duidelijke kaarten op verschillende schalen is.

Geheel in stijl met het thema van dit nummer is de bijlage dit keer virtueel. Op de pagina's van het Kartografisch Tijdschrift van de website Kartografie.nl (http://www.kartografie.nl/kt/index.htm) treft u een introductie-oefeningen aan in het maken van interactieve kaarten met behulp van Macromedia Flash. Daar vindt u ook deze keer ook alle artikelen, natuurlijk met hyperlinks.

De meerderheid van de bijdragen is hiermee van de hand van ITC-kartografen, en het is goed te zien hoezeer dat team, dat ook de organisatie voor zijn rekening nam, op elkaar is ingespeeld. Prof. Ormeling, de pas overleden oprichter van deze afdeling, zou trots geweest zijn op het resultaat van deze dagen!

Tenslotte kunnen we de lezer nog verwijzen naar Caert-Thresoor, tijdschrift voor de geschiedenis van de kartografie, dat het derde nummer van dit jaar eveneens wijdt aan het web als medium, en wel voor het ontsluiten van oude kaarten (zie ook http://www.maphist.nl/ct/index.html).